Overheid worstelt met privacywetgeving

De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) heeft trends en ontwikkelingen die bij de overheid spelen op privacy gebied in kaart gebracht. De AP ziet dat de overheid wel stappen heeft gezet, maar nog altijd worstelt om te voldoen aan privacywetgeving. 

Constateringen van de AP:

1. Kennis van Privacywetgeving: Binnen overheidsorganisaties schiet de kennis van privacywet- en regelgeving soms tekort, vooral bij bestuurders.
2. Positie van de Functionaris Gegevensbescherming (FG): De positie van de interne privacytoezichthouder staat in sommige gevallen onder druk.
3. Overtredingen van de Wet: Overheidsorganisaties overschrijden soms bewust de grenzen van de wet, bijvoorbeeld bij fraudedetectie met risicovolle algoritmes. Omgekeerd durven bestuurders soms niet te handelen uit angst voor vermeende belemmeringen door privacywetgeving.
4. DPIA’s niet (goed) uitgevoerd: Te vaak voert de overheid in het voortraject van een nieuwe gegevensverwerking niet standaard een DPIA uit. Of de FG wordt niet (tijdig) betrokken bij een DPIA, terwijl het uitvoeren van een DPIA, en het betrekken van de FG, hierbij waardevolle inzichten kan verschaffen over de vraag of een nieuwe verwerking überhaupt zinvol is én mag volgens de privacywetgeving.

Verzameling en Koppeling van Gegevens:

Overheidsorganisaties verzamelen en koppelen meer persoonsgegevens dan ooit. Dit vergroot het risico op nadelige gevolgen voor burgers bij onzorgvuldig gebruik van hun gegevens. Voorbeelden hiervan zijn de toeslagenaffaire en het datalek bij de GGD tijdens de coronapandemie, evenals het gebruik van ondoordachte algoritmes door UWV en DUO.

Vertrouwen van Burgers:

Monique Verdier, vicevoorzitter van de AP, benadrukt: “Burgers zijn verplicht gevoelige gegevens met de overheid te delen en verwachten dat deze zorgvuldig worden behandeld. De overheid moet voorkomen dat persoonsgegevens in verkeerde handen vallen en burgers niet oneerlijk of discriminerend worden behandeld.”

Bescherming van Privacybelangen:

Ook gemeenten willen steeds vaker gegevens delen en koppelen om zorgvragen te beantwoorden, schuldenproblematiek aan te pakken of criminaliteit te bestrijden. Hoewel dit goede intenties zijn, moeten burgers en hun gegevens goed worden beschermd.

Conclusie:

Monique Verdier concludeert: “De overheid heeft nog werk te verrichten. De reeks ernstige misstanden met gegevensverwerking heeft het vertrouwen van burgers geschaad. Om dit vertrouwen te herstellen, moet de overheid aantonen dat zij de privacy rechten en belangen van burgers serieus neemt en deze goed beschermt.”

Download hier het sectorbeeld overheid 2024

Foto: Monique Verdier, vice-voorzitter Autoriteit Persoonsgegevens

Naar het overzicht